paisaia, natura eraldatua

“Con el paso del tiempo, las sociedades han construido auténticos paisajes humanos que son reflejo, tanto a largo como a corto plazo, del trabajo de generaciones sucesivas y que se presentan como algo muy distinto de los espectáculos naturales, composiciones a base de objetos de la naturaleza – roca, mar, sol, río, playa…- que el explorador puede contemplar al adentrarse en un paisaje determinado. Estas composiciones son el resultado de colocar, allí y no en otro lugar, objetos que las integran. Sólo son espectáculo para aquellos humanos que las observan y les dan un sentido: son, literalmente hablando, representaciones que forman parte de las construcciones del espíritu humano. Por su parte, los paisajes humanos son producto de la transformación de la naturaleza por la especie humana, de modo que todos, sin excepción, cuentan con una parte de naturaleza y una parte de “cultura”, de civilización, y varían según las sociedades. Porque son producto del funcionamiento de un organismo social y, al mismo tiempo, herramientas de las que dispone una sociedad, estos paisajes deberían llamarse “paisajes de costumbres”. En efecto, estos paisajes, relacionados con la clase de vida de la población, con las relaciones que ésta mantiene con los diferentes segmentos (aldea, pueblo, burgo, ciudad, puerto…), así como con las relaciones con las comunidades vecinas, se mueven con la sociedad a un ritmo que en ocasiones puede ser apenas perceptible.”
Pierre Gentelle

Paisaiaren inguruan hitz egin baino lehen, iritzi desberdinak aurkitzen saiatu naiz paisaia termino abstraktua delako. Ordea, irakurriz eta esperientziaz konturatzen zara paisaia, ikusteko modu bat dela. Paisaia naturala edo hiri paisaia, gizakiaren esku hartzearen ondorio da. Ikuspegi desatsegina edo atseginaren arteko tartea ordea, txikia da eta bakoitzaren iritziak baino, iritzi kulturalak markatzen du paisaiaz egiten den balorazioa. Propioa den paisaia, kulturalki baloratu dena delako, beste paisaia guztien gainetik jartzen da instintiboki eta bestelako paisaiak baloratzen badira ere, ez dira inoiz paisaia propioa baino gehiago izango. Horregatik etxearen eta lurraldearen añorantza.

Esan bezala, paisaiak ordea beti izango du gizakiaren esku hartzea bere gain eta munduan natura birijina mantentzen den puntuak urriak dira. Amazonia bata, leku aberatsa, gizakia modernoak interes handiak ditu lurralde horretako aberastasunean eta arbolen tala etengabea da, negozioa egite aldera. Amazoniako alde bizigarrian badira, denok dakigun bezala, herrixka indigenak. Subsistentzia ekonomiaz beren bizia aurrera ateratzen dute (komodidade gutxiz), energia beharrik gabe.
Ekoaldea modernoak, indigenen “bertsio” modernoa direla deritzot, bere helburua inguratzen dutena errespetatu eta elkar trukea garatzea baita. Inguratzen gaituen paisaia mantentzea erlijio ere bihurtzen da batzuentzat, EEUUko amish tribuentzat adibidez. Geroz eta gehiago dira ordea, ingurua errespetatu eta bizitza sostenible baten alde egiten dutenak.

Sosteniblidadea modan dagoen ideia bada ere, munduak gaur egun dituen eskakizun energetikoak izugarriak dira, bat batean denak ekoaldeetan bizitzera joateko. Iturri berriztagarriak garatu nahi ez dituztelako eta petrolioa negozio borobila delako, erregai fosilak erabiltzen dira eskakizun energetiko gehiena betetzeko eta ez gara askotan konturatzen sortzen dugun inpakto naturalaz. Hau guztia, bizitza moderno eta erosoa izan dezagun; eta noski, mundu azpigaratua mendebaldearen erosotasun berak nahi dituelako, elektrizitate eskaera gora doa iturriekin zer gertatzen den pentsatu gabe.
Marko horretan, krisi nuklearra eskalaz handitzen ari da denbora aurrera joan ahala. 2011ean Fukushimako istripuaz gain, Garoñako istiluak eta aste honetan bertan Frantzia hegoaldeko zentral batean izan den leherketak zalantzan jarri du nuklearren eraginkortasuna eta beren ondorioak. Estatuek ordea ez dute oraindik nuklearra ordezkatuko duen iturririk bilatu eta bitartean inork ez du elektrizitatea erabiltzeari uko egin. Nuklearrak itxi baino lehen, elektrizitate murrizketa bat eman beharko litzake eta inork ez du elektrizitatearen mozketak egitearen alde bozkatzen.


Bukatzeko, eta laburpen modura esan, mundu guztia dela gizakiaren jardunen islada eta jardun horiek zaintzen ez baditugu sortuko dugun MUNDU PAISAIA ez dela gustukoa izango.


Iturriak:
La Tierra, vista desde el cielo _ Yann Arthus-Bertrand (Lunwerg editores)

Comentarios

Entradas populares